Julius ve Ethel Rosenberg çifti, Sovyetler Birliği lehine casusluk yapmaktan ve atom bombasının yapım sırlarını düşmana teslim etmekten dolayı yargılanmışlardı ve ölümle cezalandırıldılar. Bu suçları işlediklerine dair somut bir kanıt hiçbir zaman elde edilemedi. İdamlarını engellemek için tüm dünyada protesto gösterileri yapıldı. ABD hükümeti, bu idamlarla ülkedeki muhaliflerine gözdağı vermiş oldu.
İkinci Dünya Savaşı'nın ardından devasa iki kapitalist kampa bölünmüş olan dünyada, "soğuk savaş" adı verilen bir dönem başlamıştı. Bu kampların başı çeken ülkelerinden biri olan ABD, 50'li yıllarda ekonomik durgunluğun, Kore savaşının, aşırı silahlanmanın ülkesiydi. Ülkede güçlü bir muhalif rüzgâr esmeye başlamıştı. ABD'nin yeni cumhuriyetçi hükümeti, duruma hâkim olabilmek ve yükselen muhalif sesleri bastırabilmek için, senatör McCarhty önderliğinde yeni bir kampanyaya başladı. Bu kampanya, ABD politikalarına muhalif olan bütün sesleri "komünist ve vatan haini" gibi bildik suçlamalarla karalama, susturma ve fiziksel olarak imha etmek üzerine kuruluydu. Yaşananlar tam bir cadı avıydı. İşçiler üzerinde korkunç bir terör estiriliyor, işçi önderleri komünist oldukları gerekçesiyle hapse atılıyor, işten çıkartılıyordu.
Rosenberg olayı işte böyle bir arka plan temelinde yaşanıyordu.
Yahudi kökenli Amerikalılardı Julius ve Ethel Rosenberg çifti. Çeşitli işçi eylemlerine katılmışlar,sınıf mücadelesiyle ilgilenmiş ve Komünist Parti'yle ilişkiler içinde bulunan insanlardı. 1936'da yine mücadeleleri için toplandıkları bir işçi toplantısında tanıştılar ve 1939'da evlendiler.
Julius Rosenberg,Komünist Parti'ye üye olduğu gerekçesiyle 1945'te işten çıkartıldı.Julius kayınbiraderi David ile küçük bir tamirhane açtı,fakat işler iyi gitmedi.Ve kurulan komplo işlemeye başladı. 1945’te tutuklanan bir ABD Komünist Partisi üyesi, sorgulamalar sonucunda FBI’a Ethel’in küçük kardeşi David Rosenberg’in ismini verdi. David’in ifadeleri ise Rosenberg çiftinin casuslukla suçlanmasına neden oldu. Karısı Ruth da Rosenberg çifti aleyhine şahitlik yaptı.David, gençliğinde ABD Komünist Partisi’nin gençlik örgütü üyesiydi. Askerliğini atom bombasının gizlice üretildiği yer olan Los Alamos’ta yapmıştı. Terhis edilirken uranyum ve bazı aletler çalmış ve yakalanmıştı ve böylece FBI’in şantajları için uygun bir aday haline gelmişti. Julius ve Ethel Rosenberg çifti için yapılan suçlama da, Sovyet ajanı olmak ve atom bombasıyla ilgili bilgileri Sovyetler Birliği’ne sızdırmaktı.
Amerika 1950'li yıllarda ırkçılığın,aşırı silahlanmanın ve faşizmin en üst boyutlara ulaştığı zamanındadır. Amerika,Hiroşima ve Nagazaki'ye attığı atom bombalarıyla gücünü kanıtlasa da,düşmanı Sovyetler Birliği'nin atom bombası üretme ihtimalini asla gözardı etmemekte ve her zaman gözlerini üstünde tutmaktadır.Amerika bunun önüne geçebilmek için ülkedeki tüm Komünist partilerin kapanması gerektiğini düşünür ve harekete geçer.Komünistlerin bir şekilde Sovyetler Birliği ile iletişim halinde olacağı düşünülür.Bu gerçek olmasa bile McCarthy'nin düşüncesine göre "Böyle bir tehdit yaratılmalıdır.".
İlk olarak 17 Temmuz 1950’de Julius Rosenberg yakalanıp tutuklandı, ardından da karısı Ethel. Rosenberg çifti, her duruşmada kendilerine yöneltilen suçlamaları kesin bir dille reddettilerse de 8 Mart 1951’de başlayan mahkeme sonucunda, yalancı tanıkların ifadeleri sonucu Rosenbergler idama mahkum olur.
İddianame ve Rosenberglere atfedilen suçlar çok gülünçtür. Bu konuda fizik profesörleri, her iki sanığın da atom bombası formüllerini taşıyacak, aktaracak veya krokisini çizecek yetenekte ve bilgide olmadığını söylemiştir.
Ancak yargıç Kaufmann, doğrudan Washington’dan aldığı emirlerle hareket etmekte ve adeta Rosenberglere açık kin beslemektedir. Bu nefret de jüriyi etkilemiştir.
29 Mart 1951’de jüri Rosenbergleri suçlu buldu, 5 Nisan’da da Kaufmann idam kararını verdi. Kaufmann, FBI’a ve başkanı Hoover’e teşekkürlerini de sunmayı ihmal etmedi.
Yıllar sonra her şeyin FBI tarafından düzenlendiği ortaya çıkmıştı, ama Rosenbergler geri gelemezdi.
29 Mart'ta jüri tarafından suçlu bulunan Rosenberg'ler,Hakim Kaufmann tarafından 5 Nisan'da mahkum edildiler ölüme. Morton Sobell “suç ortağı” olarak 30 yıl hapse mahkûm edildi. Aleyhte esas tanık olan David Greenglass 15 yıla mahkûm oldu, erken tahliye edildi ve kendisine yeni bir kimlik verildi. Casusluk faaliyetinde bulunduğunu ikrar eden karısı Ruth hakkında dava bile açılmadı.
Hâkim Kaufmann, davayı şu “teşekkürname” ile kapattı: “FBI ve Bay Hoover’a duyduğum saygının ne kadar büyük olduğunu bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bu davada mükemmel bir çalışma sergilediler.” Onyıllar sonra yayınlanacak olan belgeler tam da bunu acı bir şekilde tanıtladılar. Herşey baştan sona FBI ve devlet tarafından planlanmış, kotarılmış ve uygulanmıştı.
11 Nisan’da Ethel, idam edilinceye kadar bir daha terk etmeyeceği Sing Sing cezaevinin idamlıklar kanadına kondu. Daha sonra Julius da buraya “nakledilecek”ti.
Rosenberglerin idam kararında, komünist olmaları kadar Yahudi olmalarının da rol oynadığı söylenmiştir. Amerika’da yargıtay görevini üstlenen mahkeme, Rosenberg’lerin itirazını ve davanın yeniden görülmesi talebini beş kez reddetti. İnfaz ise dört kez ertelenerek, ayrı bir işkence uygulandı.
. Kendilerine yönelik bu saldırının, ABD’de komünistlere karşı yürütülen politikaların bir sonucu olduğunu söylemelerine ve iddiaların tamamını çürütmelerine, suçsuzluklarını kanıtlamalarına rağmen 1953 yılında elektrikli sandalyede idam edildiler.
David Greenglass, yargılama sonucunda 15 yıla mahkûm oldu. Ancak bir süre sonra tahliye edildi ve kendisine yeni bir kimlik verildi. Rosenberglerin
“Türkiye’de ne zaman anti-demokratik kampanyalar ya da siyasi-ideolojik cadı avları gündeme gelse sol kesim hemen 1950’li yıllarda Amerika’da yaşanan McCarthy dönemine atıfta bulunur ve bu dönemin ünlü bir davası olan Rosenbergler Davası’nı zikreder”
diye yazmış zamanında Fikret Ertan.
Ve Rosenbergler Ölmemeli isimli tiyatro oyunu da bulunmaktadır bu olaya ithafen. Ve Melih Cevdet'in "Anı" isimli şiiri kaldı geriye;
“Türkiye’de ne zaman anti-demokratik kampanyalar ya da siyasi-ideolojik cadı avları gündeme gelse sol kesim hemen 1950’li yıllarda Amerika’da yaşanan McCarthy dönemine atıfta bulunur ve bu dönemin ünlü bir davası olan Rosenbergler Davası’nı zikreder”
diye yazmış zamanında Fikret Ertan.
Ve Rosenbergler Ölmemeli isimli tiyatro oyunu da bulunmaktadır bu olaya ithafen. Ve Melih Cevdet'in "Anı" isimli şiiri kaldı geriye;
Bir çift güvercin havalansa Yanık yanık koksa karanfil Değil bu anılacak şey değil Apansız geliyor aklıma
Neredeyse gün doğacaktı Herkes gibi kalkacaktınız Belki daha uykunuz da vardı Geceniz geliyor aklıma
Sevdiğim çiçek adları gibi Sevdiğim sokak adları gibi Bütün sevdiklerimin adları gibi Adınız geliyor aklıma
Rahat döşeklerin utanması bundan Öpüşürken bu dalgınlık bundan Tel örgünün deliğinde buluşan Parmaklarınız geliyor aklıma
Nice aşklar arkadaşlıklar gördüm Kahramanlıklar okudum tarihte Çağımıza yakışan vakur, sade Davranışınız geliyor aklıma
Bir çift güvercin havalansa Yanık yanık koksa karanfil Değil unutulur şey değil Çaresiz geliyor aklıma
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder